ondernemen

Uit Etymologiewiki
Versie door Andre (overleg | bijdragen) op 9 nov 2012 om 15:13 (Nieuwe pagina aangemaakt met ''''Ondernemen''' 'op zich nemen, iets doen' (1628 WNT). WNT: :'''Iets ondernemen''' geeft eigenlijk te kennen, dat men een voorwerp van onderen aanvat...')
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Ga naar: navigatie, zoeken

Ondernemen 'op zich nemen, iets doen' (1628 WNT).

WNT:

Iets ondernemen geeft eigenlijk te kennen, dat men een voorwerp van onderen aanvat, met de bedoeling om het op zijne schouders te nemen; derhalve, dat men het op zich neemt, zich er mede belast; en hieruit ontwikkelde zich, in toepassing op een arbeid, eene taak enz., de figuurlijke opvatting van: Aanvangen iets te doen of te volbrengen, beproeven; altijd met het bijdenkbeeld, dat hetgeen men aanvangt iets gewichtigs is, aan welks uitvoering moeilijkheden verbonden zijn en waarvan de uitslag onzeker is. Met een persoon als subject, en met eene zaak als object, uitgedrukt door een znw. of vnw., of wel door een ww. in [xx] onbepaalde wijs met het voorz. te.

Er zijn wel oudere attestaties, maar die zijn in andere betekenissen:

  • 1236 '?': "Die dan sine penitentie begonnen heuet sondachs ende hoges mesdages mach men se hem ondernemen..."
  • 1562 Deus Aex-Bijbel 'niet opvolgen?': "Sanherib onderstaet den volcke de vermaninghe Hiskia te ondernemen"
  • 1595 'afnemen': "De crediteuren en hebben tegens de kinderen [...] geene aansprake [...] sonders hunders ouders sterfhuys of nagelatene goederen t'ondernemen..."