spik en span

Spik en span 'uiterst schoon, weer zo goed als nieuw'. Uit Engels spick and span 'uiterst nieuw, uiterst schoon', uit ouder spick and span new, versterking van span-new. Span komt hier van het Oudnoors spánn 'splinter', spick is een variant van spike 'spijker'. De uitdrukking is dus equivalent aan ons spiksplinternieuw. Engelse etymologen verklaren het 'spick' in 'spick and span' ook wel als een ontlening van dat woord, maar hoewel het aannemelijk lijkt dat de twee woorden verwant zijn, liggen de eerste attestaties zo dicht bij elkaar in tijd (spick and span new 1614, spikspeldernieuw 1617), dat ik geen uitspraak durf te doen in welke richting de eventuele afleiding geweest is.

--AE